O.
|
|
|
|
Ochèèrm
|
och,
helaas.
|
Ochot
|
maar,
och. zie ook oegótte.
|
Oe
|
jou,
je. hoe gùgget mè oe?, hoe
gaat het met je? waor hedde oewen
mins?, waar is je man?
|
Oegótte
|
och
toch.
|
Oest
|
schep
voor meel of varkensvoer.
|
Oetóch
|
jammer
toch.
|
Oever
|
voor-
of achterstuk van het land. zie ook vùrk.
|
Oit
|
ooit.
|
Oiver
|
ooievaar.
|
Ok
|
ook.
Hij duuget ok nog ok, hij
doet het ook nog.
|
Okst
|
oogst.
|
Oksten
|
oogsten.
|
Okstmònd
|
augustus
|
Ollie
|
1)
olie; 2) jullie, b’ons, b’òllie
en b’alle mense, bij ons, bij jullie en bij alle mensen.
|
Olliefant
|
olifant.
|
Ollienùtje
|
pinda.
|
Ollie
sloon
|
olie
persen uit lijnzaad, d.m.v. een oliemolen.
|
Ölper
|
afval
van vlas.
|
Om
|
oom.
het woord komt achter de naam: Tiesòm,
oom Ties; komt het woord voor de naam, dan wordt gezegd: ome
Ties.
|
Ombenullig
|
lomp.
|
Ommelen
|
houtommelen,
houtskool.
|
Onderbôks
|
onderbroek.
|
Onderèn
|
onder
elkaar. hij ruurt zunne bùrd
onderèn, hij roert met een vork zijn eten onder elkaar.
|
Onderháánd
|
eindelijk.
|
Onderschiéten
|
onderspitten.
|
Onderweeges
|
onderweg.
hij blif lang onderweeges,
hij bleef lang onderweg.
|
Ongeràkt
|
ongeregeld.
hij kumt alt ongeràkt van z’n
wèèrk af, hij komt altijd op ongeregelde tijden van zijn werk
thuis.
|
Onjeklònje
|
eau
de cologne. brengde ’n fleske
onjeklonje mee?, breng je een flesje eau de cologne mee?
|
Onláánd
|
woeste,
braakliggende grond. vgl. brabbant.
|
Onneuzel
|
1)
onschuldig; 2) simpel, idioot. Onneuzele
keinder, gedenkdag van de kindermoord door Herodus, 28 december.
|
Onnut
|
ondeugend.
|
Onrèngs
|
oneerlijk.
|
Ons
Héér
|
de
communie. de pestoor gonk mè ons
Héér naor ’t Loo, de pastoor ging met de communie naar de zieke
mensen op het Loo.
|
Ontij
|
ontijd.
mv. ontijen, slechte tijd: bij
naacht en ontij.
|
Ontheùkt
|
verbolgen.
|
Ontig
|
ongepast,
onbehoorlijk.
|
Ontigheit
|
zie
ontig.
|
Oo
|
Aa
(rivier). de Oo duut ‘r uit,
de Aa overstroomt.
|
Oóg
|
oog.
mv. eug en óógen.
verkl. eugske.
|
Oógen
|
eruitzien.
dè óógt toch nie, dat ziet
er niet uit.
|
Oojer
|
ader.
verkl. eujerke.
|
Ool
|
aal.
|
Oor
|
aar.
mv. aoren. verkl. örke.
|
Oór
|
oor.
mv. órre. verkl. örke.
hedde gij gèn órre?, waarom
luister je niet?
|
Oort
|
punt
van een mes. Als je bij een ander een mes leent om b.v. een appel door
te snijden, moet je een mèssenoort:
het mes met een stukje appel aan de punt, teruggeven. verkl. eùrtje.
|
Oòstal
|
noodstal,
hoefstal.
|
Ooteren
|
knutselen,
bezig zijn.
|
Opbreken
|
spijt
krijgen.
|
Opfroemelen
|
opfrommelen.
|
Ophaolen
|
de
taofel ophaolen, de
tafel dekken.
|
Ophebben
|
ergens
om geven. die hebben veul mè
mekaar op, zij houden veel van elkaar.
|
Opheujen
|
opjutten.
|
Ophouwen
|
ophouden,
stoppen
|
Opjuinen
|
opjutten.
|
Opkalefateren
|
opknappen.
|
Opkammer
|
opkamer,
kleine kamer boven de kelder. hij
slùpt in d’opkammer, hij slaapt in de opkamer.
|
Opklooren
|
opklaren.
’t kloort wèr op, we doen op
huis aon, het klaart weer op, we gaan naar huis.
|
Opkwikken
|
1)
opfrissen, opfleuren; 2) opkweken, opfokken.
|
Opnaejen
|
opjutten, laot oe eige nie opnaejen!
|
Opnéit
|
opnieuw.
Jèntje moes van de mèster z’n
sommen opnéit maken, Jantje moest van de onderwijzer zijn sommen
opnieuw maken.
|
Oppáássen
|
gedragen.
ge moet nètjes oppáássen, je moet jezelf netjes gedragen.
|
Opper
|
hoop.
|
Oppézaort
|
wellicht,
waarschijnlijk.
|
Oproepen
|
wakker
maken. hoe laot moet ik oe
oproepen?, hoe laat moet ik je wekken?
|
Opschöppen
|
opscheppen.
schôpt nog mar unne kéér op,
d’r is nog zat, schep nog maar een keer op, er is nog genoeg.
|
Opschudden
|
opmaken.
de bedden opschudden, de bedden opmaken.
|
Opspeulen
|
mopperen.
|
Opsteuken
|
iemand
tot iets kwaads aanzetten; z’n
eigen ópsteuken, zich opwinden.
|
Opstieren
|
de
koe door de stier laten bespringen.
|
Opwèèrmen
|
opwarmen.
|
Opwijnen
|
opwinden.
ge moet oe eigen nie zo opwijnen,
je moet jezelf niet zo opwinden.
|
Oranjes
|
oranje.
gif mèn die oranjese snuupkes
mar, ik zou graag die oranje snoepjes willen hebben.
|
Orde
|
de
derde orde, een
kerkelijke groepering.
|
Ordeneren
|
bevelen,
regelen. hij li alléén mar te
ordeneren, hij beveelt alleen maar. zie ook verordeneren.
|
Örgel
|
orgel.
ook ölger. ’n
Smitsörgel wier in De Reek gemakt, het Smitsorgel werd in Reek
gemaakt.
|
Örgelist
|
organist.
|
Orlog
|
oorlog.
hij wit nog veul van d’n orlog
van 14-18, hij weet nog veel van de eerste wereldoorlog.
|
Orrie
|
Arie.
|
Orten
|
overschot
van het eten, dat op iemands bord blijft liggen. Ge
meut gèn orten maken, je moet alles opeten.
|
Orwörm
|
oorworm.
|
Ossenhaam
|
onderbroek
met pijpjes.
|
Ost
|
oost.
|
Otteren
|
klungelen.
wa ligder toch te otteren,
wat ben je toch aan het klungelen.
|
Out
|
uit
(Uden).
|
Outoor
|
altaar.
verkl. outörke.
|
Ouw
|
u
of uw.
|
Ouwoer
|
kletser.
|
Ouwoeren
|
kletsen.
|
Ovenblok
|
noga.
|
Ovend
|
avond.
|
Overweek
|
na
de volgende week.
|
Ovver
|
over.
hij duuter zunne tijd ovver,
hij neemt er de tijd voor.
|
Overgank
|
epidemie.
|
Ow
|
jouw.
|